Religia, filozofia, polityka Przekład z rosyjskiego, redakcja i opracowanie Grzegorz Ojcewicz Wydawnictwo „GregArt”. Wydanie I — 2017
STRESZCZENIE Jak lód jest jego duch, jak kamień — serce… Religia, filozofia, polityka W niniejszym tomie zostały zebrane fundamentalne prace świętej Matki Marii (Skobcowej) z trzech dziedzin jej paryskiej emigracyjnej pisarskiej aktywności: teologii, filozofii i polityki. Chociaż nie jest to prezentacja całościowa — z uwagi na obiektywne trudności związane z dotarciem do archiwów mniszki — pozwala ona jednak wystarczająco głęboko przeniknąć w indywidualny świat prawosławnej zakonnicy i poznać jej oryginalne przekonania oraz podstawy stanowiska wobec najważniejszych dla niej samej — jako chrześcijanki — pilnych, a zarazem zupełnie nowych złożonych kwestii wiary, problemów natury społeczno-politycznej i filozoficznej, jakie ujawniły się z całą ostrością we francuskim otoczeniu. Prezentowane tutaj teksty Matki Marii są silnie wtopione w rzeczywistość historyczną lat 1924– 1943, przekonująco oraz udanie zakorzenione w czasach emigracji rosyjskiej pierwszej fali. Dla jej uczestników — bohaterów i antybohaterów — okres uchodźstwa okazał się nie tylko wielką próbą swobody, lecz także bardzo surowym sprawdzianem z człowieczeństwa. Na emigracji legło w gruzach niejedno wyobrażenie Rosjan o świecie oraz roli religii. Pojawiły się nowe propozycje postrzegania i interpretowania tzw. szarej rzeczywistości. W tych najtrudniejszych momentach ludzkiej egzystencji Maria z Paryża kierowała się niezmiennie drugim przykazaniem ewangelicznym, Jezusowym nakazem miłości bliźniego. Twierdziła, że ważniejszego nakazu moralnego i religijnego nie było, nie ma i nie będzie dla chrześcijanina. Swoim pięknym i tragicznym życiem dowiodła, że miała w tym względzie absolutną rację.
РЕЗЮМЕ Как лёд его дух, как камень — сердце… Религия, философия, политика В предлагаемом вниманию читателей томе собраны фундаментальные работы святой Матери Марии (Скобцовой), репрезентирующие три области её эмиграционной писательской активности в Париже: теологию, философию и политику. Это не полное собрание сочинений — по объективным причинам, связанным с утруднённым доступом к архивам святой. Оно позволяет, однако, достаточно глубоко проникнуть во внутренний мир православной монахини, постичь её оригинальное мировидение, проливающее свет на самые важные для неё — как христианки — и одновременно совершенно новые и сложные вопросы веры, проблемы общественно- политической и философской природы, во всей остроте проявившиеся во французском окружении. Помещённые здесь тексты Матери Марии глубоко укоренены в историческую действительность русской эмиграции (1924–1943 гг.). Для её участников — героев и антигероев — период эмиграции оказался не только тяжёлым испытанием свободой, но также весьма суровой проверкой на человечность. В эмиграции развеялась не одна иллюзия русских о мире и роли религии в нём. Возникли новые представления и интерпретации так называемой серой жизни. На труднейших этапах человеческого существования парижская монахиня постоянно черпала вдохновение из Второй Евангельской Заповеди, в которой Христос говорит о любви к ближнему. Она утверждала, что более важного морального и религиозного императива никогда не было, нет, и не будет для христианина. Всей своей подвижнически-вдохновённой деятельностью и трагической жизнью на ниве стяжания Господа Мать Мария убедительно доказала, что путь святости — узкий и тернистый — не имеет альтернатив.